HOCA İSHAK EFENDİ

Hoca İshak Efendi, Yanya’nın Narda kasabasında doğdu. Doğduğu yıl kesin olarak belli değildir. 1834 yılında öldü.

Hoca İshak Efendi, XIX. yüzyıl başlarında memlekete teknik bilgilerin yayılmasında büyük hizmetleri olmuş bir Türk bilginidir.

Hoca İshak, yüksek bir öğrenim ve eğitim içinde yetişti. Güçlü bir zekası ve hafıza gücü vardı. Matematiğe ve dile karşı yeteneği büyüktü. Türkçe, Arapça, Farsça, Yunanca, Fransızca, Lâtince ve İbranice dillerini çok iyi biliyordu.

1815 yılında Mühendishane’ye hoca oldu. Divanı Hümayun tercümanlığı ve benzeri devlet görevlerinde bulundu. Ancak onun en büyük hizmeti, memlekette teknik bilgilerin yayılmasına çalışmasıdır. Teknik alanda on bir kadar eser yazdı. En önemli eseri Mecmua-i Ulûm-u Riyâziye adlı dört ciltlik matematik kitabıdır. Diğer eserleri fizik, kimya, geometri ve istihkâm bilgileri üzerinedir. Birçok kimya ve fizik terimlerini kendisi icat etmiştir.

Mühendishane’de ve Tophane’de yapılan silâh ve mermileri, çeşitli yerlerde yapılan bina ve istihkâmları kontrol edip onlara yeni yönler vermekle Hoca İshak’ın memlekete büyük hizmetleri oldu. Çalışmayı çok sever ve memlekete yeni bilgilerin ve düşüncelerin gelmesini çok isteyen bir insandı. Hoca İshak Efendi’nin memleketin teknik tarihinde çok önemli bir yeri vardır